Мавзеъи бесобиқаи Фаронса дар ба расмият шинохтани кишвари Фаластин

Ба гузориши Хабаргузории байналмилалии Аҳли Байт (а) — Абно — ба нақл аз Нурнюз, дар иқдоме, ки бетардид метавон онро нуқтаи атфе дар дипломатияи аврупоӣ дар бораи буҳрони Фаластин донист, Фаронса рӯзи панҷшанбе ба сурати расмӣ кишвари Фаластинро ба расмият шинохт. Эммануэл Макрон, эълом кард, ки Париж дар моҳи сентябр, оянда, дар Маҷмаъи умумии Созмони Милали Муттаҳид, кишвари Фаластинро ба расмият хоҳад шинохт. Ин тасмим сарфи назари як нишонаи таҳаввули рамзӣ нест, балки бозтоби як тағйири бунёдин дар нигариши байналмилалӣ ба бузургтарин ва тӯлонитарин мунозиъаи таърихии Ховари Миёна аст; тағйире, ки метавонад паёмадҳои геополитикӣ, ҳуқуқӣ ва ҳатто роҳбурдии қобили таваҷҷуҳе барои ояндаи назми минтақаӣ ва ҷаҳонӣ дар пай дошта бошад.

Далоили тасмими Фаронса: аз ормон то изтирор

Табъан ваҳшигариҳо ва хушунатҳои бемаҳори саҳюнистҳо дар иқдом алайҳи мардуми Ғазза аз тариқи силоҳи гуруснагӣ, ки бозтоби бисёр зиёде дар афкори умумии ҷаҳон доштааст, омили муҳимме дар тасмими ахири Париж метавонад бошад. Аз сӯи дигар, Фаронса аз дербоз худ аз вориси суннати дипломатияи чандҷонибагароёна ва мудофеъи ҳуқуқи байналмилал донистааст. Аммо иқдоми ахирро набояд сарфи назар дар имтидоди сиёсатҳои суннатии Париж тафсир кард. Баръакс, чанд омили сиёсӣ ва стратегӣ заминасози ин тағйири ошкор дар сиёсати расмии Фаронса нисбат ба масъалаи Фаластин шудаанд:

1. Шоки Ғазза ва афкори умумии Аврупо: Пас аз ҳамлаи ҳафтуми октябр ва ҷанги Ғазза, афкори умумӣ дар Фаронса – ба вижа дар миёни ҷавонон ва баданаи донишгоҳӣ – ба шиддат нисбат ба куштори ғайринизомиёни фаластинӣ ҳассос шуд. Фаронса, ки худ мизбони бузургтарин ҷамъияти мусалмони Аврупо аст, дар маърази фишорҳои иҷтимоӣ ва расонаӣ ҷиддӣ қарор гирифт.

2. Шикасти лоиҳаи ду давлатӣ аз манзари майдонӣ: Бо идомаи раванди шаҳраксозии ғайриқонунии Исроил, тахриби манозили фаластиниён, ва маҳсур мондани Ғазза дар як фоҷиаи инсонӣ, бисёре аз давлатҳои аврупоӣ ба ин натиҷа расидаанд, ки танҳо роҳи ҳифзи «ду давлатӣ» шиносоии расмии давлати Фаластин аст; иқдоме барои зинда кардани як роҳҳалли фаромӯшшуда.

3. Чархиши умумӣ дар Аврупо: Пас аз тасмими Испания, Ирландия, Норвегия, Шветсия ва бархе дигар аз кишварҳои аврупоӣ дар солҳои гузашта, фишор барои ҳамгароии сиёсӣ дар Иттиҳоди Аврупо афзоиш ёфтааст. Фаронса бо ин тасмим, ҷойгоҳи раҳбарии худ дар блоки аврупоӣро дар ин ҳоза тасбит кардааст.

4. Тавозун дар равобити Ховари Миёнагӣ: Париж, ки дар солҳои ахир бо иттиҳоми ҷонибдорӣ аз Исроил дар афкори умумии мусалмонон рӯбарӯ буд, акнун бо ин иқдом дар пайи бозтаърифи бетарафии роҳбурдии худ ва бозсозии эътимод дар Ховари Миёна аст.

Ба расмият шинохтани Фаластин аз сӯи Фаронса, як нуқтаи атф дар машруъиятёбии давлати Фаластинӣ дар сатҳи ҳуқуқи байналмилал аст. Дар низоми байналмилалӣ, шиносоии давлатҳо тавассути сойир кишварҳо аз муҳимтарин муаллифаҳои машруъият ва аъмоли ҳокимият аст. Пеш аз ин, беш аз 140 кишвари узви Созмони Милал, Фаластинро ба унвони давлати мустақил ба расмият шинохтаанд, аммо ин шиносоӣ умдатан дар миёни кишварҳои ҷануби ҷаҳонӣ ё ҷаҳони Ислом сурат гирифта буд.

Иқдоми Фаронса ба ин маъност, ки яке аз қудратҳои ғарбӣ, узви доимии Шӯрои Амният ва кишвари пешрав дар Иттиҳоди Аврупо, барои нахустин бор сароҳатан ҳокимияти Фаластинро ба расмият шинохтааст. Ин як зарбаи дипломатӣ ба инҳисори Исроил дар ривоятсозӣ аз мунозиъа аст ва бар муодилаи қудрати рамзӣ дар Созмони Милал ва ниҳодҳои байналмилалӣ таъсир мегузорад.

Паёмадҳои байналмилалӣ: тағйири саҳнаи дипломатӣ

Тасмими Фаронсаро бояд дар баст рафтори як тағйири геополитикии тадриҷӣ аммо таийнкунанда дар ҷаҳони Ғарб дид. Шиносоии Фаластин аз сӯи Париж метавонад мавҷи машруъиятафзоии дипломатӣ барои давлати Фаластин дар пай дошта бошад. Ба вижа дар шароите, ки мизони ҳимоят аз Исроил дар афкори умумии ҷаҳони Ғарб ба шиддат афт кардааст; Чин, Русия ва кишварҳои ҷануби ҷаҳон ба таври комил пушти хостаи фаластиниён истодаанд; ва ҷиноҳи демократ дар Иёлоти Муттаҳида низ ба тадриҷ дучори иншиъоб дар ҳимояти беқайду шарт аз Исроил шудааст.

Иқдоми Фаронса метавонад кишварҳои бузурге чун Белгия, Португалия ва ҳатто Италияро ба ин масир суқ диҳад. Гузоришҳое мунташир шуда, ки ҳикоят аз фишори бархе намояндагони маҷлис ба давлати Англия дорад то Лондон ҳам тасмиме мушобеҳи Париж иттихоз кунад. Дар ин сурат, Иттиҳоди Аврупо, ки солҳо дар сиёсати хориҷӣ дучори дугонагӣ дар мавзӯъи Фаластин буд, ба як мавзеъи муттаҳид наздик мешавад.

Дар сӯи муқобили майдон, Исроил дар вокуниш ба шиносоии Фаластин, давлатҳои шиносоикунандаро ба «ташвиқи терроризм» муттаҳам кард. Ин вокуниш, аз як сӯ нишонаи инзови афзояндаи Исроил дар саҳнаи байналмилалӣ аст, ва аз сӯи дигар, бар шикоф байни тандравии сиёсӣ дар Тел-Авив ва рӯйкардҳои миёнаравтар дар Ғарб муҳри таъйид мезанад.

Дар Иёлоти Муттаҳида низ, агарчи давлати Трамп ҳамчунон мухолифи ба расмият шинохтани якҷонибаи Фаластин аст, ва вазири хориҷаи Амрико иқдоми Фаронсаро ғайриқобили қабул арзёбӣ кард, аммо шикоф дар Конгресс ва афзоиши фишор аз сӯи ниҳодҳои ҳуқуқи башарӣ ва ҷомеаи донишгоҳӣ, метавонад дар оянда заминасози тағйироти ҷиддитар бошад.

Ниҳоят ин ки шиносоии расмии кишвари Фаластин тавассути Фаронсаро бояд нуқтаи оғози як «бозтаърифи машруъият» дар масъалаи Фаластин донист. Дар ҷаҳоне, ки машруъият дигар сарфи назар аз лулаи туфанг намеояд, балки аз иродаи ҷомеаи ҷаҳонӣ, афкори умумӣ ва пойбандӣ ба усули байналмилал натиҷа мешавад, Фаластин дар ҳоли бозсозии мавқеъи худ ба унвони «қурбонии муқовиматварз» дар баробари «ишғолгари номашруъ» аст.

Фаронса, бо ин иқдом, на танҳо аз суннати дугонааш дар қобли Исроил ва Фаластин фосила гирифт, балки заминаро барои табдили Фаластин ба як бозигари ҳуқуқӣ, дипломатӣ ва ҳатто сиёсии мӯътабар дар саҳнаи байналмилалӣ фароҳамтар кард. Ин иқдом, агар бо пайвастани сойир кишварҳои аврупоӣ ва фишор бар Исроил ҳамроҳ шавад, метавонад бахше аз масири эҳёи сулҳ дар Ховари Миёна бошад; сулҳе, ки беш аз ҳар замон дигар, ба «ахлоқи ҷаҳонӣ» ва адолати таърихӣ ниёз дорад.